Wymiary łożyska

Łożysko o spoistości ciastowatej ma kształt dysku o wymiarach: 20 X 18 X 2,5 cm. Średni ciężar bez błon i pępowiny wy- Ciężar nosi około 450 g, a współczynnik wagowy ciężaru łożyska do ciężaru płodu od 0,12 do 0,14, natomiast cały popłód waży około 100 g więcej, a podobny współczynnik wynosi od 0,15 do 0,16. Łożysko ma dwie powierzchnie: płodową — od strony wód płodowych — i matczyną (maciczną), która przylega bezpośrednio do ściany macicy. Na powierzchni płodowej, pokrytej lśniącą owodnią, od przyczepu pępowiny rozchodzą się na obwód promieniście bądź rakietowato naczynia krwionośne. Spostrzega się często na niej osady włóknika. Powierzchnię matczyną (maciczną) charakteryzuje obecność różnej wielkości zrazów (15 do 20) pooddzielanych różnej głębokości bruzdami. W obrazie mikroskopowym łożyska wyróżnia się wiele szczegółów. Omówimy w skrócie niektóre z nich: Płyta kosmkowa znajduje się przy powierzchni płodowej, a płyta podstawowa przy powierzchni matczynej. Wytyczają one zasadniczy kształt i wygląd łożyska. Pomiędzy nimi znajdują się kosmki. Wyróżniamy tu pnie kosmkowe, odgałęzienia od pni i kosmki końcowe. Kosmki końcowe stanowią elementarne, zasadnicze składniki strukturalne i funkcjonalne łożyska. Pokrywający je trofoblast stanowi bezpośrednią powierzchnię wymiany pomiędzy matką i płodem, która obliczona za pomocą histometrii punktowej w mikroskopie świetlnym wynosi około 13 m2. Nabłonek kosmkowy spoczywający na grubej błonie podstawnej składa się z zespólni i pojedynczych komórek Langhansa (cytotrofoblastu). Na powierzchni zewnętrznej — od przestrzeni międzykosmkowej — znajdują się różnej długości i grubości mikrokosmki. W cytoplazmie, szczególnie w obrazie mikroskopu elektronowego, spostrzega się bogatą strukturę z pęcherzykami mikropinocytarnymi i ziarnistościami lipidowymi. Kosmki zespalające płytę podstawową z resztą tkanki łożyskowej nazywają się chwytnymi. Błonki naczyniowo-nabłonkowe są strukturami kosmków końcowych i stanowią najwęższą przegrodę między krwią płodową, znajdującą się w naczyniach kosmkowych, i krwią matczyną przestrzeni międzykosmkowej. Pączki zespólniowe — są to skupienia jąder zespólni, występują w około 30% kosmków. Złogi mas włóknikowatych (fibrynoid) znajdują się w płycie kosmkowej i podstawowej oraz w przestrzeni międzykosmkowej i w samych kosmkach. Złogi soli wapnia — są spostrzegane zarówno w obrazie makroskopowym, jak i mikroskopowym, głównie w łożyskach z ciąż donoszonych. Jedynie w płycie podstawowej łożyska znajdują się elementy matczyne (komórki doczesnowe i cewki gruczołowe oraz naczynia). Przegrody łożyska odchodzą od płyty podstawowej w miejscu bruzd i dzielą łożysko na zrazy.