Jajnik – ovarium
Jajnik jest gonadą żeńską, dostarczającą komórek płciowych oraz poprzez wydzielanie wielu hormonów oddziałującą na cały ustrój kobiety, a szczególnie na endometrium. Pełni funkcję generatywną i hormonalną. Jajnik, w przeciwieństwie do jądra, znajduje się wewnątrz-otrzewnowa w miednicy mniejszej, w dołku jajnikowym, poniżej rozwidlenia tętnicy biodrowej wspólnej. Jego położenie jest ustalone przez: 1. Krezkę jajnika (mesovarium). 2. Więzadło właściwe jajnika (lig. ovarii proprium), które znajduje się w więzadle szerokim i łączy maciczny koniec jajnika z bocznym brzegiem macicy (okolica poniżej jajowodu). 3. Więzadło wieszadłowe jajnika (lig. suspensorium ovarii). Przebiega ono pomiędzy końcem jajowodowym jajnika i boczną ścianą miednicy mniejszej. Stanowi część więzadła lejkowo-miednicowego i znajduje się na wolnym brzegu więzadła szerokiego. Jajnik kobiety dojrzałej ma wymiary: długość 3,5 cm, szerokość 2 cm, grubość 1,5 cm, a ciężar 3—5 g. Kształtem przypomina on spłaszczony orzech włoski. Obraz zewnętrzny jest częściowo zależny od stanu czynnościowego. Powierzchnia o zabarwieniu perłowo- białym jest zwykle nierówna („wyboista”). Jajnik pokrywa jednowarstwowy, kostkowy nabłonek otrzewnowy, nazywany „płciowym”. W jajniku wyróżniamy: powierzchnię boczną i przyśrodkową, dwa końce — jajowodowy i maciczny oraz dwa brzegi — wolny i krezkowy. Zewnętrzną część jajnika stanowi kora (cortex), która prawie w całości (z wyjątkiem wnęki) otacza część środkową, rdzenną (medulla). Ten podział najlepiej uwidacznia się na przekroju. Część korową od nabłonka oddziela włóknista, łącznotkankowa błona biaława (tunica albuginea). W korze znajdują się komórki płciowe, w związku z tym poza mezenchymą występują tu różne postacie pęcherzyków jajnika. W tej części spotyka się więc pęcherzyki: pierwotne, wzrastające, dojrzewające i dojrzałe (określane pęcherzykami Graafa od nazwiska autora, który je pierwszy opisał) oraz po przemianie w czasie jajeczkowania w postaci rozwijającego się lub w pełni ukształtowanego ciałka żółtego (corpus luteum). Występują tu również ciałka białawe. W jajniku znajduje się dużo elementów morfologicznych. Obecnie opisujemy jedynie dojrzały pęcherzyk Graafa, ciałko żółte oraz unaczynienie i unerwienie jajnika.
Najnowsze komentarze